De luxe van bewust reageren

Basisgedrag
Het stimulus-respons model is bekend bij velen. Door iets wat in je omgeving gebeurt, vertoon jij bepaald gedrag. Bijvoorbeeld als iemand ‘hallo’ tegen je zegt, kijk je die persoon aan en zeg je waarschijnlijk iets terug en wanneer je hard je hoofd stoot, uit je een kreet van pijn. Ook in marketing en verkoop wordt dit model vaak gebruikt. Als iets 2,99 euro kost, kopen mensen het eerder dan wanneer het 3,00 euro kost en woorden als ‘opruiming’, ‘sale’ en ‘korting’ hebben ook sterke invloed op hoe wij reageren.

Dit zijn eenvoudige en onschuldige voorbeelden waarbij de respons onbewust reageert op de gebeurtenis (de stimulus). Echter, ook bij grotere of minder onschuldige gebeurtenissen gaat dit model op. Je kind heeft leuk gespeeld buiten en komt enthousiast thuis en maakt moddervlekken op de vloer. Jij reageert boos. Of iemand vergeet een afspraak en jij voelt je teleurgesteld en gekwetst. Op je werk heb je het al zo druk en toch accepteer je die extra klus (omdat je het zo leuk vind, omdat je geen ‘nee’ durft te zeggen, omdat het erbij hoort, omdat … etc.).

Eigenlijk is onze respons op heel veel situaties of gebeurtenissen onbewust of semi-onbewust. Met dat laatste bedoel ik dat we ons wel bewust zijn van onze respons, maar dat we diep van binnen eigenlijk een andere respons wilden geven.

Bewust sturen
Met de kennis van het stimulus-respons model kunnen we onze respons bewust sturen. We hebben dan misschien niet altijd invloed op wat er om ons heen gebeurt (binnenrennend kind, hoofd stoten tegen kastje, iemand die je laat zitten, werk dat op je bureau komt), maar we hebben 100% invloed op onze respons. Wat we nodig hebben om niet (semi-)onbewust te reageren op een stimulus is het besef dat er altijd een moment van tijd zit tussen de stimulus en onze respons. Dat kan een klein moment zijn of een groot moment, maar het moment is er. Stephen Covey noemt dit het gat tussen stimulus en respons. In dat moment beslissen we hoe we reageren. Als we ons bewust zijn van dat moment, kunnen we een bewuste keuze maken over onze respons. Je kunt bijvoorbeeld het binnenrennende kind optillen en lachend op het aanrecht zetten. Je kunt jezelf een standje geven dat je het kastdeurtje open hebt gelaten, je kunt een extra drankje bestellen en genieten van de onverwachte vrije tijd die je hebt gekregen doordat je gesprekspartner niet is komen opdagen, je kunt de extra klus weigeren of aangeven op welke termijn jij deze kunt behandelen.

Steeds vaker besef ik hoe makkelijk het is, om je respons te sturen als je je bewust bent dat jij aan het stuur staat. Zo heb ik laatst lachend door de regen gefietst, terwijl ik het echt niet leuk vond. En toen ik vorige week erg boos was op iemand omdat ik vond dat zij mij geen ruimte gaf om eigen beslissingen te nemen, kon ik die boosheid omzetten in gelatenheid. En natuurlijk lukt het mij nog heel vaak niet. Het is moeilijk om je bewust te worden van onbewust gedrag. Maar het lukt steeds vaker en steeds beter. Zolang ik maar besef dat ik zelf kan bepalen hoe ik reageer op een situatie of gebeurtenis. Wat een luxe!

Advertentie

Willen of nodig hebben?

En zo ineens voel ik het weer opkomen… het gevoel om te schrijven, te mediteren, weer aandacht aan het spirituele te geven. Een jaar lang ben ik met andere zaken bezig geweest: een nieuwe relatie, een nieuwe en tijdsintensieve opleiding, wisselend werk. Het schrijven van blogs, het geven van healings en workshops en het mediteren kwamen als vanzelf ver op de achtergrond terecht.

 

Nu de studie en het werk een zomerstop hebben, merk ik dat de ruimte die daardoor is ontstaan in mijn leven en mijn gedachten weer wordt  ingenomen door wat ik liefst wil: bezig zijn met die bijzondere kant van ons mens-zijn: het on(der)bewuste, het ondefinieerbare, het mysterieuze aspect van Zijn.

 

Het zette mij weer aan het denken over wat ik graag wil in mijn leven en waarom het toch zo vaak een andere kant op gaat. Laatst vertelde een van de deelnemers van een cursus die ik gaf enthousiast tegen mij: “alles wat ik wil, komt naar me toe.” Ze was er erg gelukkig mee. Ik benijdde haar, want dat zou ik ook willen kunnen zeggen. Maar ik krijg geregeld niet wat ik wil. Bij mij is het wel zo dat alles wat ik nodig heb om vooruit te kunnen, naar me toe komt. Hierover door mijmerend, vraag ik me af wie het het best getroffen heeft? Degene die alles krijgt waar hij naar verlangt of degene die alles krijg wat hij nodig heeft? Of zou het niet uitmaken?

 

Het was maar een paar minuten verder in het gesprek dat dezelfde cursist klaagde over het feit dat ze het zo druk had, dat ze nauwelijks meer een moment voor zich zelf had en dat dat vooral kwam omdat ze alles zo leuk vond en nergens ‘nee’ tegen kon zeggen. Blijkbaar kreeg ze toch niet alles wat ze wilde, want anders had ze wel meer vrije tijd gehad. Zou zij misschien zoveel aanbod van leuke dingen krijgen om te leren keuzes te maken en ‘nee’ te leren zeggen. Met andere woorden: zou zij net als ik krijgen wat zij nodig heeft om zich te ontwikkelen?

 

En ook ik wil misschien wel teveel en kies dan blijkbaar toch (onbewust?) voor iets anders dan het schrijven een blog of het geven van een workshop. Want ik heb natuurlijk afgelopen jaar heus wel momenten gehad waarbij ik helemaal vrij was om te kiezen wat ik zou gaan doen. En ik koos toen niet voor meditatie, workshop of blog. Hoe graag wil ik dat dan werkelijk?

 

Welk onderscheid is er te maken tussen willen en nodig hebben?

 

En zo ben ik weer bij het begin. Opeens ging het kriebelen en heb ik weer een stukje geschreven. Gewoon omdat ik het wil. Of toch omdat ik het nodig heb?

Je slimme lichaam

Eigenlijk weten we het allemaal wel: ons lichaam geeft geregeld signalen over ons welbevinden: moeheid, hoofdpijn, vastzittende nek/schouders, pijnlijke knie. Het zijn voorbeelden die we allemaal wel herkennen. Zo vertelt ons lichaam ons bijvoorbeeld dat we rustiger aan moeten doen, dingen moeten loslaten of –bij sommigen- dat het gaat regenen ;-). Toch negeren we vaak deze signalen onder het mom van “is toch allemaal bijgeloof/verzinsel.”

De University van Iowa heeft echter inmiddels het wetenschappelijke bewijs dat ons lichaam meer weet dan we denken én dat het soms bepaalde zaken zelfs eerder weet dan ons verstand. Het bevestigt in ieder geval de theorie van de vier vormen van weten (fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel).

Bij dit onderzoek in Iowa moesten de proefpersonen steeds opnieuw kiezen tussen een rode of een blauwe kaart waarmee ze een bepaald geldbedrag konden winnen of verliezen. Hun opdracht was zoveel mogelijk geld te winnen. Wat ze echter niet wisten, was dat de rode kaarten extreem risicovol waren en dat je alleen kunt winnen met de blauwe kaarten. De meeste proefpersonen begonnen dit toch rond de 50^e kaart te ontdekken en bij de 80^e kaart wisten alle deelnemers het vrijwel zeker. Bijzonder is dat bij bijna alle proefpersonen het lichaam al na gemiddeld 10 kaarten stressreacties vertoonde bij de beweging richting de rode kaarten, dus vóórdat de kaart getrokken was. Deze stressreactie kwam niet voor wanneer men van plan was een blauwe kaart te kiezen. Met andere woorden: daar waar het verstand, ons mentale weten, bij kaart 50 rood gevaarlijk begon te vinden, deed ons lichaam, ons fysieke weten, dat al bij kaart 10.

Al vaker heb ik gesproken over de vier vormen van weten bij de mens: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel, oftewel lichaam, geest, hart en ziel. Daar waar mensen over het spirituele weten, onze ziel, vaak lacherig doen omdat ze het niet begrijpen, doen mensen over het fysieke weten, ons lichaam, vaak lacherig omdat ze het niet geloven. Gelukkig komt er op dit gebied steeds meer onderzoek, vooral binnen de neurowetenschap. Onderzoeken die wetenschappelijk aantonen dat ons lichaam soms over meer kennis beschikt dan ons verstand. Als we ons verstand hiervan kunnen overtuigen, zouden we dan het advies “luister naar je lichaam” vaker opvolgen?

Gezocht: werk dat bij jou past.

Confucius zei het al: “wie een leuke baan heeft, hoeft nooit meer te werken.”

De laatste tijd kom ik steeds vaker mensen tegen die zich afvragen welk werk bij hun past. Met het grote aantal werklozen op dit moment is dat ook niet verwonderlijk. Sommigen pakken alles aan om weer aan het werk te kunnen, anderen grijpen de gelegenheid aan om nu eens er achter te komen wat écht bij hun past. En ook mensen die nog werk hebben, worden door wat er om hen heen gebeurt geprikkeld om over hun werk na te denken.

De vier elementen van de ideale baan
Op zoek naar ‘de ideale baan’ adviseer ik altijd om naar vier elementen te kijken:
* Passie
* Talent
* Kennis
* Kunde
De juiste mix van deze vier zal tot het juiste werk leiden.

Passie en talent zijn zogeheten interne factoren. Je hebt ze al. Misschien is je nog niet helemaal duidelijk welke talenten en passies  je allemaal hebt, maar dat je ze hebt, is 100% zeker. Dit geldt voor iedereen: iedereen heeft talenten en passies.

Kennis en kunde (of vaardigheid) zijn externe factoren. Je hebt ze in begin niet of nauwelijks. Je zult ze moeten ontwikkelen. Dat betekent dus veel leren en veel doen.

Je kunt kennis en kunde op allerlei gebieden ontwikkelen, maar het is het meest zinvol, meest logisch, meest waarderend en meest effectief wanneer je kennis en kunde ontwikkelt in het verlengde van je passie en/of talent. Een talentvolle pianospeler met een passie voor klassieke muziek kan veel beter muzieknoten leren en oefenen met pianospelen, dan elektrotechniek leren en oefenen in bedrading aanleggen.

Voor de ideale baan is het dus als eerste belangrijk om je passies en talenten duidelijk zichtbaar te hebben.

Passie
Wat vind je écht ontzettend leuk om te doen? Zo leuk, dat je het altijd wel wilt doen. Zo leuk, dat je (bijna) niets liever wilt dan dat. Zo leuk, dat je er (bijna) alles voor over hebt. Zo leuk, dat je de tijd vergeet wanneer je er mee bezig bent. Iets dat dus duidelijk meer dan ‘gewoon leuk’ is. Je vind het geweldig! Alleen al bij de gedachte er aan gaan je ogen stralen, je hart sneller kloppen en verschijnt er een grote glimlach op je gezicht. Dát is een passie. En dat kan van alles zijn: paardrijden, films maken, huis inrichten, zwemmen, hardlopen, lego bouwen, lezen, auto rijden, verkopen, handel drijven, met dieren omgaan, etc. Voor mij is dat onder andere schrijven, trainen/doceren en coachen. Dat durf ik oprecht mijn passies noemen.

Talent
Iedereen heeft bij de geboorte talenten meegekregen. Maar de leeftijd waarop deze tot uiting komen kan variëren. Het zijn de dingen die bij jou wel als vanzelf lijken te gaan, waarbij je zonder moeite tot een bovengemiddeld resultaat komt. Dat kan het bespelen van een muziekinstrument zijn (sommigen spelen de mooiste melodieën zonder een noot te kunnen lezen) of de boekhouding (altijd in no-time precies de juiste getallen op de juiste plaats) of koken (aanvoelen in welke verhouding de ingrediënten moeten worden samengesteld) of schaatsen (direct vertrouwd op het ijs en praktisch zonder oefenen een pro lijken) of iedere andere denkbare en ondenkbare activiteit. Dat hoeft helemaal niet ingewikkeld of hoogdravend te zijn. Mijn grootste talent is fantaseren. Het hoeft dus ook niet praktisch te zijn. Het is gewoon het antwoord op de vraag: wat kun je enorm goed zonder dat je er moeite voor hoeft te doen waar anderen juist wel moeite voor moeten doen? Een ander talent van mij is om op meerdere manieren iets te kunnen verwoorden, zowel van mezelf als van anderen. Zo was ik op de basisschool al woordvoerder bij een leerlingenprotest.

Als je zelf niet weet wat je talenten zijn, vraag het dan mensen in jouw directe omgeving die jou al enige tijd kennen. Je ouders, broers/zussen, goede vrienden of jarenlange collega’s. Zij weten het vast.

Kennis
Er zijn mensen die kunnen prachtig muziek spelen zonder een noot te kunnen lezen. En ze doen niets liever dan op de saxofoon, de piano of de gitaar te spelen. Ze hebben er talent en passie voor. Maar zonder de kennis van muziekschrift zullen ze nooit van bladmuziek af kunnen spelen. Daarmee beperken ze zich beroepsmatig enorm, omdat daar veel met bladmuziek wordt gewerkt. Dus is het nodig die kennis te vergaren. Hetzelfde geldt voor elk ander talent. Door kennis te vergaren kun je het verder ontwikkelen. Daarom ben ik communicatie gaan studeren en heb een beroepsopleiding voor healer gevolgd.

Kunde/vaardigheid
“Oefening baart kunst.” Meer hoef ik er eigenlijk niet over te zeggen. Door iets vaker te doen, wordt je er handiger (vaardiger) in. En dat geeft meerwaarde voor jezelf en alle betrokkenen. Door wie laat jij je liever opereren: de chirurg die het 1x eerder heeft gedaan of de chirurg die het in de afgelopen 10 jaar al 30x per jaar heeft gedaan? In het blad Intermediair sprak men over de 10.000-uren grens. Bij 10.000 uren ben je volgens hen pas écht vaardig.

Kortsluiting
De ideale baan is dus de juiste mix van deze vier elementen, waarbij kennis en kunde is ontwikkeld binnen het gebied van passie en talent.

Sluiten jouw kennis en kunde niet aan op je passie en talent? Je bent niet de enige. Veel mensen kozen bij de opleidings- of beroepskeuze voor een opleiding/beroep dat:
*          veel geld verdiende,
*          hoge baangarantie had,
*          makkelijk te volbrengen was óf
*          aan de wens van de ouders voldeed

Balans creëren
Wil je toch balans tussen deze vier dan is de beste oplossing om je passie en talent te definiëren en vervolgens daarin alsnog kennis en kunde te ontwikkelen. Dat kan gelukkig tegenwoordig steeds makkelijker. E-learning en simulatieprogramma’s stellen mensen in staat om gewoon thuis op hun eigen tijdstip en tempo kennis en kunde tot zich te nemen. En ook ontstaan er meer cursussen, masterclasses, workshops en clinics. Je moet er dus wel wat voor doen, maar omdat we hier over je passie/talent spreken zal de motivatie zeer waarschijnlijk hoog genoeg zijn.

De vier dimensies van de mens
Deze vier elementen sluiten overigens ook weer prima aan op de vier dimensies van de mens waar ik eerder over schreef.
Passie = emotie = emotionele dimensie
Talent = gave = ziel = spirituele dimensie
Kennis = verstand = mentale dimensie
Kunde = vaardigheid = lichamelijke dimensie

En zo is de cirkel rond.

Dus:
Stap 1: definieer je passie en je talent (daar kan ik je eventueel bij helpen)
Stap 2: vergroot je kennis en kunde op dit gebied
Stap 3: vind het werk waarin je alle vier elementen kwijt kunt

Practice what you preach
Ook ik ga weer de schoolbanken in. Ik wil meer kennis en kunde op het gebied van onderwijsinnovatie (trainen/doceren) en de rol van een coach daarbij. Zo hoop ik mijn werk nóg leuker te maken of eventueel leuker werk te vinden.

Succes met het vinden van de juiste baan waardoor je nooit meer hoeft te werken. 🙂

Zomertijd IJstijd

Ben jij er ook zo één? Zo iemand die graag vertelt hoe genoeg je hebt van de winter, dat het ondertussen toch wel lente mag worden, dat het notabene op de eerste meteorologische lentedag (20 maart) gewoon sneeuwde, dat de tuinstoelen nog nooit zo laat buiten stonden en dat je de winterjas nog nooit zo lang aan hebt gehad? Ik zal je eerlijk zeggen: inmiddels ben ik wel zo iemand. Het heeft even geduurd, maar inmiddels ben ik zo’n klager. In alle berekeningen is het lente en komend weekend gaat zelfs de ZOMERTIJD al in. En dan staan wij misschien nog steeds de voorruit van onze auto te krabben. Dus ik roep heel hard ach en wee met de meute mee.

Mindfulness
Is dat leven in het Nu? Nee. Is dat mindfulness? Nee. Is dat positief gedacht? Nee. Ga ik daarmee dan niet in tegen alles wat ik altijd zeg en schrijf? Ehhh… ja. En daarom, juist daarom, schrijf ik toch maar weer een positief bericht over leven in het Nu en accepteren wat is in plaats van verlangen naar wat niet is.

Want was mis ik deze dagen met mijn huidige (negatieve) attitude?
* Ik mis de kans om te genieten van de heerlijke vrieskou. Het tintelen van het puntje van mijn neus, waar ik altijd zo om moet glimlachen.
* Ik mis het genot van in die dikke, warme jas kruipen en denken “het maakt niet uit  dat ik zo lijk op een Michelinmannetje, ik heb het tenminste warm.”
* Ik mis de verwondering die me altijd beneemt wanneer ik sneeuwvlokken zie vallen.
* Ik mis het respect voor de natuur die nog kaal en stil is (afgezien van de diverse bloesems aan takken en opkomende krokussen en andere bloemen).

En… meest belangrijk van allemaal: ik mis positieve energie. Want hoe hard ik ook verlang naar de lente, het is gewoon nog winter. En hoe meer ik mopper over dat vaststaande feit, hoe zuurder ik wordt. Waarom doe ik mezelf dit aan? Waarom maak ik mezelf zuur?

Veertigdagentijd een tijd van bezinning
Waarom doet überhaupt iemand zich zoiets aan? Zo sterk verlangen naar iets dat er niet is dat hij/zij niet meer ziet hoe mooi datgene is dat er wél is?Ik ga die vraag niet voor u beantwoorden. We zitten op dit moment in het staartje van de Veertigdagentijd. De Veertigdagentijd is de aanloopperiode naar Pasen en van oudsher een tijd voor bezinning. Dus u mag zelf aan de slag met deze vraag. Als u ook, net als ik, zo zit te verlangen naar ander weer en daardoor de schoonheid van het huidige weer mist, vraag u zelf dan af waarom dat zo is. U -en ik- mist zoveel moois. Genieten van de lente kan altijd nog. Het is nu tijd om te genieten van de winter.

En over een paar dagen is het Pasen. Hét symbolische moment voor Nieuw Leven (Jezus is uit de dood opgestaan) en een nieuw begin. Misschien dat dan ook de lente… (hé, een beetje verlangen mag, zolang je maar aanwezig bent in het Nu). Have a happy winter.

Winterslaap iets voor jou?

Veel mensen zijn weer moe met deze donkere dagen. We noemen het een ‘winterdip’, ‘winterblues’ of zelfs ‘winterdepressie’, afhankelijk van de mate waarin iemand er last van heeft. Alhoewel iemand er dus last van heeft, doen lichaam en geest eigenlijk iets heel natuurlijks, namelijk reageren op veranderingen in hun omgeving.

Even stil staan
De winter is voor heel de natuur het moment om even stil te staan, nieuwe krachten op te doen om over een tijdje er weer volop tegen aan te gaan. Bomen zijn kaal, planten en struiken stoppen tijdelijk met groeien en diverse dieren houden een winterslaap. De hele natuur is in ruste. De hele natuur? Ehhh, NEE… de mens gaat als een bezetene door. Alsof er geen conjunctuur is van opladen en ontladen gaan wij gewoon door met ons dagelijkse leven.

Cultuur overheerst natuur
Het maakt voor ons niet uit welk seizoen het is, ons kunstmatige systeem van 40 uur (of meer of minder) per week werken gaat gewoon door. Je kunt je inmiddels afvragen in hoeverre wij als mens nog onderdeel zijn van de natuur. Het lijkt er steeds meer op dat wij ons hebben vereenzelvigt met het kunstmatig gecreëerde dat wij cultuur noemen.

Het is logisch dat veel mensen moe en depressief zijn deze dagen. We werken tegen de natuur in. Dat is te vergelijken met continu nachtdiensten draaien en overdag slapen. Ons biologisch ritme is daar niet tegen bestand.

Bewust rust
Moeten wij dan massaal winterslaap houden? Dat zou wel het mooist zijn, maar dan zou dit op (inter)nationaal niveau geregeld moeten worden, want het betekent een vermindering of verschuiving van productie. Dat lijkt in de praktijk niet haalbaar. Maar wat kunnen we dan wél doen? Eigenlijk alles wat te maken heeft met bewust rust creëren. Bijvoorbeeld:

• Iedere dag een half uurtje mediteren
• Af en toe het televisie kijken (erg vermoeiend ook al lijkt dat niet zo) verruilen voor een relaxte wandeling (liefst in de natuur).
• Slowfood eten in plaats van fast food, hoe verleidelijk de laatste ook is nu we veel binnen zijn.
• Een uurtje extra slapen, maar niet meer dan dat. Van teveel slaap wordt je juister weer vermoeider. Je komt dan namelijk niet meer in een diepe slaap terecht en juist die is voor herstel zo belangrijk. Teveel slaap kan bij een winterdip dus juist een averechts effect hebben.
• Het werk even op een iets lager standje zetten, planningen iets ruimer maken, iets minder afspraken dan gemiddeld, etc.
• Pauzes echt plannen als rustmoment en deze ook heel bewust als zodanig beleven.
• Veel lachen en plezier maken, want dat werkt altijd positief door in heel ons gestel.

Door bewust momenten van rust te creëren, zullen lichaam en geest minder snel moe, verveeld of depressief raken, omdat er wordt geluisterd naar de tijd van het jaar. En dan kunnen we met z’n allen in de lente er weer volop tegen aan!

Kerstblog: “U zult uw Redder vinden in een oude stal, liggend in een voerbak voor de dieren.”

“Uw Redder is gearriveerd. U treft hem in een stal, liggend in een voerbak voor de dieren.”

Wie? Wat? Waarheen?
Kerst 2012. Een wereld in beroering en dat is nog zachtjes uitgedrukt. Steeds meer mensen, organisaties en zelfs landen raken in de verdrukking. We kijken met z’n allen onzeker om ons heen. Wat gebeurt er in hemelsnaam? Wat moet ik doen? Waar moet ik heen? Wat is er aan de hand in de wereld, in mijn organisatie, in mijn leven? Waar is iemand om op te leunen? Iemand die mij zegt welke richting ik op moet? Of op z’n minst iemand die op kalme toon zegt dat het wel weer goed komt?

Redding is nabij
Tweeduizendentwaalf jaar geleden was het niet anders. Grote ontreddering, crises, onzekere tijden, mensen zochten naar houvast, naar richting. Ogen waren gericht op het hof, maar ook keizers, faraos en hun wijze mannen hadden niet de gewenste antwoorden. Uiteindelijk kwam de redding voor velen uit een totaal onverwachte hoek: in een uithoek van een derderangs dorp werd in een verlaten stal een kind geboren. Bij gebrek aan beter werd de voerbak van de dieren gebruikt als wieg. Dit kind, Jezus, werd uiteindelijk door velen gezien als Redder, Richtinggever, Leider.

Op zoek naar…
Moeten we nu met z’n allen weer op zoek gaan naar ‘een nieuwe Jezus’? Nee, volgens mij niet. Maar wat dit verhaal ons wél vertellen kan, is dat we voor verlichting en verlossing misschien eens op andere plekken moeten zoeken, onbekende terreinen moeten betreden en niet-voor-de-hand-liggende ideeën een kans moeten geven.

Koers bepalen vanuit je eigen Essentie
Steeds meer mensen en organisaties ontdekken dat de manier waarop wij gewend zijn te doen, niet meer datgene oplevert wat we er van verwachten op basis van onze kennis en ervaring. Als de manier waarop jij gewend bent te doen opeens niet meer werkt en je op zoek moet naar iets anders, dan ben je een moment stuurloos, richtingloos. Om een nieuwe richting te bepalen, is het wel van essentieel belang om te weten wat de essentie van je bestaan is en het doel dat je uiteindelijk wilt bereiken. Laat door alle weelde en uitspattingen van de afgelopen jaren dat nu net dé twee zaken zijn die mensen en organisaties niet meer (her)kennen. En als je niet weet wat je eigen essentie is, de spil van je eigen Ik, en ook niet weet waarvoor je op deze aarde bent, welk doel je uiteindelijk wenst te bereiken… tja, dan is het logisch dat angst en onzekerheid toeslaat.

Doe het eens anders
Stop nu eens met het gebruiken van je verstand om uit de draaikolk te komen die je stuurloos, richtingloos en weerloos maakt. Heb je nog niet in de gaten dat dat niet (meer) werkt? Onder andere wijlen Steven Covey wist te vertellen dat een mens eigenlijk vier vormen van intelligentie bezit: fysiek (lichamelijke reacties), mentaal (verstand), emotioneel (gevoelens) en spiritueel (intuïtie). We proberen vooral met onze mentale intelligentie (héél veel nadenken) en onze fysieke intelligentie (héél hard werken) weer op koers te komen. Helaas zonder veel succes.

Wat wél werkt
Hoe lang zal het nog duren voor we de andere twee ontdekken en gaan gebruiken? Wanneer gaan we de paleizen van het verstand verlaten om in de onooglijke en verlaten buitengebieden van onze persoonlijkheid het gevoel en de intuïtie te ontdekken? En ja, áls we het dan eindelijk ontdekken, zal het een baby zijn, net als 2012 jaar geleden. Nog niet in staat tot veel, maar kirrend van vreugde dat het ontdekt is. Dus moeten we het voeden, aandacht geven, er mee spelen en het serieus nemen. Als we dat doen met ons gevoel en onze intuïtie, als mens en/of organisatie, dan zal het ons snel helpen om richting te geven en houvast te bieden.

En als je goed luistert naar je eigen innerlijk, zul je een stemmetje op kalme toon horen zeggen dat het allemaal wel weer goed komt. En zo is het.

Ik wens je gezegende kerstdagen en een koersvast nieuw jaar.

Wat je aandacht geeft, groeit.

Griep
Ik word wakker met hoofdpijn en nekpijn, terwijl ik fit en monter ging slapen. “Pas maar op, straks krijg je nog griep”, zegt een vriend tegen me. Een standaardreactie waarschijnlijk voor velen, want de griep heerst en hoofdpijn en nekpijn zijn symptomen ervan. Mijn eerste gedachte op die opmerking was “wat je aandacht geeft,  groeit.” Beeld je vooral in dat je wellicht griep zult krijgen en de kans is groot dat het zal gebeuren. En de gedachte “Oh, als ik maar géén griep krijg” is natuurlijk van dezelfde strekking.

Dit soort opmerkingen hoor ik dagelijks en jij waarschijnlijk ook. “Als het maar niet gaat regenen, wanneer ik op de fiets zit”, “Ik voel me helemaal niet lekker, ik word vast ziek”, “Zul je zien dat juist wanneer ik aan de beurt ben alles uitverkocht is”.

Negatief is de basis
Het zit blijkbaar in ons systeem om te focussen op onze angst, op wat we niet willen in plaats van wat we wél willen. Hoe moeilijk dat te veranderen is, blijkt wanneer ik mensen aanraad te focussen op het positieve. Wanneer ik zeg “ik voel me nu niet lekker, maar dat is zo over en vandaag wordt een geweldige dag” kijken mensen me aan of ik van de planeet Mars kom. En ook een leuke: “zolang ik buiten fiets, blijft het droog”. Dat hoor je weinig mensen zeggen.

Positief is zoveel prettiger
Het opvallendst is echter dat het wel werkt. Ik heb nog nooit in de regen gefietst op de dagen dat ik mijn aandacht richtte op droog over komen. Sterker nog: ik kan me nog de keer herinneren dat het begon te miezeren en ik in mijn hoofd constant als mantra verkondigde dat ik droog thuis zou komen. Het gemiezer stopte en ik ben droog thuis gekomen. Ik kan zo tientallen voorbeelden geven waarbij gebeurde waar ik mijn aandacht op richtte.

Kies je trefwoord
En zo gebeurt ook bij jou waar jij je aandacht op richt. Is ‘ziek’ het trefwoord? Ziek zul je worden. Is ‘regen’ het trefwoord? Regenen zal het. Is ‘ellende’ het trefwoord? Ellende zal het zijn. En let goed op dat een ontkenning bij aandacht niet werkt; in de zin “de pijn in mijn knie gaat over” is het trefwoord ‘pijn’ en dus zal de pijn blijven. Zeg dan liever “mijn knie voelt goed” of eventueel “mijn knie voelt z.s.m. weer goed”. Het trefwoord is ‘goed’.

Het werkt!
Wat je aandacht geeft, groeit. Of anders gezegd: zal zich ontwikkelen. En negatieve aandacht is ook aandacht. Het is meerdere malen bewezen en velen hebben het zelf ervaren dat wanneer je focust op te verwachten pijn, bijvoorbeeld een injectie of incisie, de daadwerkelijk ervaren pijn vele malen groter is wanneer je met al je aandacht bij die pijn bent dan wanneer je op het ‘moment suprême’ even bent afgeleid en je aandacht op iets anders richt. Dus iedereen weet dat het werkt! Maak er dan ook gebruik van in het dagelijks leven.

Zoek alternatieven
Ik zal nooit vergeten dat ik op 12-jarige leeftijd in het ziekenhuis lag en een spuit voor verdoving in mijn been moest hebben. Ik was er bang voor en liet de arts, maar vooral de spuit, geen microseconde uit het oog. Het was vroeg in de ochtend en de assisterende verpleegster trekt de gordijnen open waarop ze enthousiast roept “Hé kijk, het heeft gesneeuwd!” Vanuit een reflex keek ik hel even haar kant op. De arts greep zijn kans en ik heb niets gevoeld van de spuit. Nou ja…, niets van de prik in ieder geval en veel minder van de rest van de injectie dan wanneer ik was blijven focussen op de spuit.

Doe het zelf
Test het maar uit voor jezelf: begin maar eens met te ontdekken wat de trefwoorden zijn in al de uitingen die jij doet over wat je wel of juist niet wilt dat er gebeurt. En bouw het daarna om tot wat je wel wil dat gebeurt, máár… met de juiste trefwoorden. “Ik wil dat de jeuk over is” werkt dus niet, want het trefwoord is ‘jeuk’. Kies voor bijvoorbeeld “mijn huid is rustig en gezond”.  Het is soms een echte uitdaging om de juiste woorden te vinden, maar zelfs dat kan al het juiste effect hebben.

Een prima dag
Mijn hoofdpijn en nekpijn waren eind van de ochtend over, ik voelde me kiplekker de rest van de dag. Ik heb een paar boeiende gesprekken gevoerd, onder andere met een wervings- en selectiebureau, heb een uurtje gewinkeld in Zwolle en lekker eten gekookt. Het was een prima dag.

Eerlijkheid is het nieuwe groen

Er was een tijd dat ‘groen’ als bedrijf niet hip was. Het was de tijd dat alleen écht milieu-/maatschappijbewuste ondernemingen als zodanig betiteld werden. ‘Groen’ werd geassocieerd met ‘soft’, ‘lief’ en ‘niet commercieel’; drie kenmerken die geen bedrijf wilde.

Marketinggroen
Maar tijden veranderden en consumenten begonnen ‘groen’ te waarderen. En zodra ‘groen’ (markt)waarde kreeg, doken marketeers erop en werd het ene na het andere bedrijf groen. Hoeveel van deze bedrijven écht tot in de diepste poriën groene waarden hadden/hebben en hoeveel bedrijven slechts een beetje groene make-up hadden opgesmeerd, kunt u vast heel goed zelf beoordelen.

Eerlijk(e) waar
De laatste tijd zie ik hetzelfde gebeuren met ‘eerlijkheid’. Consumenten willen geen mooie praatjes meer, geen valse beloften, geen mazen-in-de-wet-reclameteksten. Consumenten willen de naakte waarheid (hebben ze eigenlijk ooit anders gewild?). Dat besef lijkt inmiddels te zijn doorgedrongen tot ongeveer alle marketingbureaus en marketingafdelingen, want ik struikel werkelijk over de hoeveelheid bedrijven en organisaties die heel hard roepen hoe eerlijk ze zijn, dat ze een geweten hebben en dat ten dienste van de consument inzetten, dat transparantie een kernwaarde is, etc.

M-driehoek: Mens-Mij-Maatschappij
Ik durf te stellen dat deze (her)ontdekte eerlijkheid het nieuwe groen is. Hoeveel organisaties en bedrijven zouden er DAADWÉRKELIJK en OPRECHT eerlijk en open naar de klant zijn? Bij hoeveel gaat het écht in eerste instantie om de klant en in latere instantie om henzelf ? Bedrijven en organisaties die werkelijk de waarde ‘eerlijkheid’ hebben geïncorporeerd en tot in de diepste laag van de ziel de klant voorop stellen, zouden mijns inziens als vanzelf een paar basisacties uitvoeren, zoals het onmiddellijk stopzetten van zelfverrijking en het totale beleid en alle beslissingen meten aan het nut voor mens (= de klant), mij (=bedrijf) en maatschappij.

Beëdigd eerlijk
Het is al weer drie jaar geleden dat Herman Wijffels op een congres over duurzaam leiderschap aangaf dat eigenlijk ieder bedrijf naast een accountancyverklaring over Profit ook een accountancyverklaring zou moeten hebben over People en Planet. Naar mijn mening is dat idee nog steeds actueel. Sterker nog: het kon weleens het kaf van het koren scheiden.

Bedrijven en organisaties die oprecht en vanuit hun essentie, hun ziel, eerlijk zijn en handelen vanuit de belangendriehoek Mens-Mij-Maatschappij (de M-driehoek) zullen geen enkele moeite hebben om zo’n ‘verklaring van goed gedrag’ goedgekeurd te krijgen door een onafhankelijke en beëdigde persoon of instantie.

Meaningful Marketing
En mocht u het idee hebben dat handelen vanuit de M-driehoek niet tot volledige tevredenheid werkt op het gebied van winst, omzet, groei en (merk)waarde: grootheden als Michael Porter en Philip Kotler zijn het met u oneens. Zij –en met hen vele anderen – geven steeds duidelijker weer dat deze M-driehoek juist dé weg naar succes is. Tenminste… zolang u het niet doet met winst/omzet/groei als doel, want dan zult u falen. Doe het vanuit oprechte intentie (betekenisdenken / meaningful marketing) en winst/omzet/groei zal zich als bijproduct rap ontwikkelen.

Waarom doe jij wat je doet?

Allemaal onzin
“Allemaal onzin, dat gedoe van betekenisdenken, maatschappelijke verantwoordelijkheid, liefdevolle organisaties. Er moet gewoon geld verdiend worden. Niet meer, niet minder.” Zo begon de man links van me het gesprek. Ik vroeg: “Waarom dan?” “Gewoon”, zei hij, “gewoon, omdat het nu eenmaal zo is.” En ik weer: “Ja maar, waarom is het dan zo?” Ik voelde me net een kleuter van 4 die in de ‘waarom’- fase zit. Ongeduldig kreeg ik als antwoord: “Zo werkt de economie. Als je maar genoeg geld verdient, maak je winst en als je winst maakt, kun je doorgaan.”

Ben jij onmisbaar?
De man keek oprecht verbaasd dat ik die simpele logica nog niet door had. Wat deed zo’n naïef iemand als ik op deze hoogstaande bijeenkomst. “En is dat belangrijk, doorgaan?”, vroeg ik. “Duuh”, was het enige dat hij kon uitbrengen. “Waarom?” vroeg ik in oprechte interesse. “Hoezo waarom?” Hij keek me oprecht onbegrijpend aan. “Nou, waarom is doorgaan belangrijk?”, herhaalde ik. De man nam zijn glas wat steviger in zijn hand en zei aarzelend: “Ik begrijp je vraag niet.” Ik: “Zo moeilijk is ‘ie niet: waarom is het zo belangrijk dat jouw bedrijf doorgaat? Doe jij iets onmisbaars? Gaat de wereld ten onder als jouw bedrijf stopt?” “Rob, doe niet zo idioot”, zei de man en daaruit bleek hoe slecht hij me kende, “Wie doet nou iets onmisbaars?” “Ik moet doorgaan, om meer geld te verdienen.” “Dus je moet geld verdienen om door te gaan en doorgaan om geld te verdienen?” Van deze redenatie was de man zichtbaar in de war. Hij schudde zijn hoofd een keer en keek mij indringend aan. “Wat is het nu precies dat je wilt weten?” vroeg hij uiteindelijk heel langzaam. “Waarom doe jij wat je doet?” vroeg ik hem net zo langzaam.

Drie niveaus van bestaan
Die laatste vraag heb ik in mijn leven al zo vaak gesteld aan mensen dat ‘ie grijs begint te worden. Al vele jaren voordat ik identiteitsmarketeer werd en zelfs al voordat ik communicatie als vakgebied koos, confronteerde ik mensen met hun keuzes. Waarom doe jij wat je doet? Het ging dan niet alleen over werk. Vaak ging het ook over keuzes in relaties, studie en persoonlijke ontwikkeling. Maar in dit stukje gaat het wel over werk. Waarom doe jíj wat je doet? Ja, jij! Jij, die nu dit stukje leest.

Volgens psychologen als Maslow, Richard Barrett en Kaj Morel zijn er diverse niveaus voor het antwoord op deze waarom-vraag. Meest recent is de driedeling van Morel: Aan de basis staan antwoorden als ‘een mens moet toch leven?’(niveau ‘baan’), daarboven ‘omdat ik er goed in ben’ (niveau ‘carriere’) en helemaal bovenin staan antwoorden als ‘ik wil verschil maken’ en ‘ik wil de wereld een beetje beter maken’ (niveau ‘missie’). De laatste tijd hoor ik antwoorden van dat laatste niveau weer vaker voorbij komen. En ik zie in interviews leiders uit politiek en bedrijfsleven gedrag vertonen dat hier ook op aansluit. Daar word ik blij van.

Betekenisvol leven
Mensen willen weer van betekenis zijn voor anderen, willen anderen gelukkig maken. En jij? Weet jij eigenlijk al waarom jij doet wat jij doet? En als het antwoord in het hoogste niveau past, hoe heb je dat dan concreet gemaakt? Hoe maak jij verschil? Voor wie ben jij betekenisvol? Hoe wordt door jou de wereld een stukje mooier? Deel met mij jullie ervaringen. Laten we een verzameling maken van ‘best meaningful practices’. Als er dan weer iemand naar mij toekomt met de opmerking ‘allemaal onzin’, dan geef ik hem gewoon dat verzamelboek. Lijkt mij heel betekenisvol.