Je slimme lichaam

Eigenlijk weten we het allemaal wel: ons lichaam geeft geregeld signalen over ons welbevinden: moeheid, hoofdpijn, vastzittende nek/schouders, pijnlijke knie. Het zijn voorbeelden die we allemaal wel herkennen. Zo vertelt ons lichaam ons bijvoorbeeld dat we rustiger aan moeten doen, dingen moeten loslaten of –bij sommigen- dat het gaat regenen ;-). Toch negeren we vaak deze signalen onder het mom van “is toch allemaal bijgeloof/verzinsel.”

De University van Iowa heeft echter inmiddels het wetenschappelijke bewijs dat ons lichaam meer weet dan we denken én dat het soms bepaalde zaken zelfs eerder weet dan ons verstand. Het bevestigt in ieder geval de theorie van de vier vormen van weten (fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel).

Bij dit onderzoek in Iowa moesten de proefpersonen steeds opnieuw kiezen tussen een rode of een blauwe kaart waarmee ze een bepaald geldbedrag konden winnen of verliezen. Hun opdracht was zoveel mogelijk geld te winnen. Wat ze echter niet wisten, was dat de rode kaarten extreem risicovol waren en dat je alleen kunt winnen met de blauwe kaarten. De meeste proefpersonen begonnen dit toch rond de 50^e kaart te ontdekken en bij de 80^e kaart wisten alle deelnemers het vrijwel zeker. Bijzonder is dat bij bijna alle proefpersonen het lichaam al na gemiddeld 10 kaarten stressreacties vertoonde bij de beweging richting de rode kaarten, dus vóórdat de kaart getrokken was. Deze stressreactie kwam niet voor wanneer men van plan was een blauwe kaart te kiezen. Met andere woorden: daar waar het verstand, ons mentale weten, bij kaart 50 rood gevaarlijk begon te vinden, deed ons lichaam, ons fysieke weten, dat al bij kaart 10.

Al vaker heb ik gesproken over de vier vormen van weten bij de mens: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel, oftewel lichaam, geest, hart en ziel. Daar waar mensen over het spirituele weten, onze ziel, vaak lacherig doen omdat ze het niet begrijpen, doen mensen over het fysieke weten, ons lichaam, vaak lacherig omdat ze het niet geloven. Gelukkig komt er op dit gebied steeds meer onderzoek, vooral binnen de neurowetenschap. Onderzoeken die wetenschappelijk aantonen dat ons lichaam soms over meer kennis beschikt dan ons verstand. Als we ons verstand hiervan kunnen overtuigen, zouden we dan het advies “luister naar je lichaam” vaker opvolgen?

Advertentie

Winterslaap iets voor jou?

Veel mensen zijn weer moe met deze donkere dagen. We noemen het een ‘winterdip’, ‘winterblues’ of zelfs ‘winterdepressie’, afhankelijk van de mate waarin iemand er last van heeft. Alhoewel iemand er dus last van heeft, doen lichaam en geest eigenlijk iets heel natuurlijks, namelijk reageren op veranderingen in hun omgeving.

Even stil staan
De winter is voor heel de natuur het moment om even stil te staan, nieuwe krachten op te doen om over een tijdje er weer volop tegen aan te gaan. Bomen zijn kaal, planten en struiken stoppen tijdelijk met groeien en diverse dieren houden een winterslaap. De hele natuur is in ruste. De hele natuur? Ehhh, NEE… de mens gaat als een bezetene door. Alsof er geen conjunctuur is van opladen en ontladen gaan wij gewoon door met ons dagelijkse leven.

Cultuur overheerst natuur
Het maakt voor ons niet uit welk seizoen het is, ons kunstmatige systeem van 40 uur (of meer of minder) per week werken gaat gewoon door. Je kunt je inmiddels afvragen in hoeverre wij als mens nog onderdeel zijn van de natuur. Het lijkt er steeds meer op dat wij ons hebben vereenzelvigt met het kunstmatig gecreëerde dat wij cultuur noemen.

Het is logisch dat veel mensen moe en depressief zijn deze dagen. We werken tegen de natuur in. Dat is te vergelijken met continu nachtdiensten draaien en overdag slapen. Ons biologisch ritme is daar niet tegen bestand.

Bewust rust
Moeten wij dan massaal winterslaap houden? Dat zou wel het mooist zijn, maar dan zou dit op (inter)nationaal niveau geregeld moeten worden, want het betekent een vermindering of verschuiving van productie. Dat lijkt in de praktijk niet haalbaar. Maar wat kunnen we dan wél doen? Eigenlijk alles wat te maken heeft met bewust rust creëren. Bijvoorbeeld:

• Iedere dag een half uurtje mediteren
• Af en toe het televisie kijken (erg vermoeiend ook al lijkt dat niet zo) verruilen voor een relaxte wandeling (liefst in de natuur).
• Slowfood eten in plaats van fast food, hoe verleidelijk de laatste ook is nu we veel binnen zijn.
• Een uurtje extra slapen, maar niet meer dan dat. Van teveel slaap wordt je juister weer vermoeider. Je komt dan namelijk niet meer in een diepe slaap terecht en juist die is voor herstel zo belangrijk. Teveel slaap kan bij een winterdip dus juist een averechts effect hebben.
• Het werk even op een iets lager standje zetten, planningen iets ruimer maken, iets minder afspraken dan gemiddeld, etc.
• Pauzes echt plannen als rustmoment en deze ook heel bewust als zodanig beleven.
• Veel lachen en plezier maken, want dat werkt altijd positief door in heel ons gestel.

Door bewust momenten van rust te creëren, zullen lichaam en geest minder snel moe, verveeld of depressief raken, omdat er wordt geluisterd naar de tijd van het jaar. En dan kunnen we met z’n allen in de lente er weer volop tegen aan!

Wat je aandacht geeft, groeit.

Griep
Ik word wakker met hoofdpijn en nekpijn, terwijl ik fit en monter ging slapen. “Pas maar op, straks krijg je nog griep”, zegt een vriend tegen me. Een standaardreactie waarschijnlijk voor velen, want de griep heerst en hoofdpijn en nekpijn zijn symptomen ervan. Mijn eerste gedachte op die opmerking was “wat je aandacht geeft,  groeit.” Beeld je vooral in dat je wellicht griep zult krijgen en de kans is groot dat het zal gebeuren. En de gedachte “Oh, als ik maar géén griep krijg” is natuurlijk van dezelfde strekking.

Dit soort opmerkingen hoor ik dagelijks en jij waarschijnlijk ook. “Als het maar niet gaat regenen, wanneer ik op de fiets zit”, “Ik voel me helemaal niet lekker, ik word vast ziek”, “Zul je zien dat juist wanneer ik aan de beurt ben alles uitverkocht is”.

Negatief is de basis
Het zit blijkbaar in ons systeem om te focussen op onze angst, op wat we niet willen in plaats van wat we wél willen. Hoe moeilijk dat te veranderen is, blijkt wanneer ik mensen aanraad te focussen op het positieve. Wanneer ik zeg “ik voel me nu niet lekker, maar dat is zo over en vandaag wordt een geweldige dag” kijken mensen me aan of ik van de planeet Mars kom. En ook een leuke: “zolang ik buiten fiets, blijft het droog”. Dat hoor je weinig mensen zeggen.

Positief is zoveel prettiger
Het opvallendst is echter dat het wel werkt. Ik heb nog nooit in de regen gefietst op de dagen dat ik mijn aandacht richtte op droog over komen. Sterker nog: ik kan me nog de keer herinneren dat het begon te miezeren en ik in mijn hoofd constant als mantra verkondigde dat ik droog thuis zou komen. Het gemiezer stopte en ik ben droog thuis gekomen. Ik kan zo tientallen voorbeelden geven waarbij gebeurde waar ik mijn aandacht op richtte.

Kies je trefwoord
En zo gebeurt ook bij jou waar jij je aandacht op richt. Is ‘ziek’ het trefwoord? Ziek zul je worden. Is ‘regen’ het trefwoord? Regenen zal het. Is ‘ellende’ het trefwoord? Ellende zal het zijn. En let goed op dat een ontkenning bij aandacht niet werkt; in de zin “de pijn in mijn knie gaat over” is het trefwoord ‘pijn’ en dus zal de pijn blijven. Zeg dan liever “mijn knie voelt goed” of eventueel “mijn knie voelt z.s.m. weer goed”. Het trefwoord is ‘goed’.

Het werkt!
Wat je aandacht geeft, groeit. Of anders gezegd: zal zich ontwikkelen. En negatieve aandacht is ook aandacht. Het is meerdere malen bewezen en velen hebben het zelf ervaren dat wanneer je focust op te verwachten pijn, bijvoorbeeld een injectie of incisie, de daadwerkelijk ervaren pijn vele malen groter is wanneer je met al je aandacht bij die pijn bent dan wanneer je op het ‘moment suprême’ even bent afgeleid en je aandacht op iets anders richt. Dus iedereen weet dat het werkt! Maak er dan ook gebruik van in het dagelijks leven.

Zoek alternatieven
Ik zal nooit vergeten dat ik op 12-jarige leeftijd in het ziekenhuis lag en een spuit voor verdoving in mijn been moest hebben. Ik was er bang voor en liet de arts, maar vooral de spuit, geen microseconde uit het oog. Het was vroeg in de ochtend en de assisterende verpleegster trekt de gordijnen open waarop ze enthousiast roept “Hé kijk, het heeft gesneeuwd!” Vanuit een reflex keek ik hel even haar kant op. De arts greep zijn kans en ik heb niets gevoeld van de spuit. Nou ja…, niets van de prik in ieder geval en veel minder van de rest van de injectie dan wanneer ik was blijven focussen op de spuit.

Doe het zelf
Test het maar uit voor jezelf: begin maar eens met te ontdekken wat de trefwoorden zijn in al de uitingen die jij doet over wat je wel of juist niet wilt dat er gebeurt. En bouw het daarna om tot wat je wel wil dat gebeurt, máár… met de juiste trefwoorden. “Ik wil dat de jeuk over is” werkt dus niet, want het trefwoord is ‘jeuk’. Kies voor bijvoorbeeld “mijn huid is rustig en gezond”.  Het is soms een echte uitdaging om de juiste woorden te vinden, maar zelfs dat kan al het juiste effect hebben.

Een prima dag
Mijn hoofdpijn en nekpijn waren eind van de ochtend over, ik voelde me kiplekker de rest van de dag. Ik heb een paar boeiende gesprekken gevoerd, onder andere met een wervings- en selectiebureau, heb een uurtje gewinkeld in Zwolle en lekker eten gekookt. Het was een prima dag.